Dnia 14 listopada 2022 obchodzimy Światowy Dzień Cukrzycy (ang. World Diabetes Day). Jest to międzynarodowe święto obchodzone w rocznicę urodzin odkrywcy insuliny Fredericka Bantinga. W tych dniach chcemy skupić się na zwiększeniu świadomości odnośnie przyczyn, objawów, sposobu leczenia i powikłań związanych z cukrzycą. Liczba przypadków cukrzycy wzrasta i nadal będzie wzrastać jeśli nie zostaną podjęte działania prewencyjne.
Co roku Światowy Dzień Cukrzycy koncentruje się na jednym temacie. W tym roku jest to „ Cukrzyca. Edukacja która chroni nasze jutro”. Rosnąca liczba osób dotkniętych cukrzycą dodatkowo obciąża systemy opieki zdrowotnej. Pracownicy służby zdrowia muszą wiedzieć, jak wcześnie wykryć i zdiagnozować stan chorego oraz zapewnić mu najlepszą możliwą opiekę. Osoby żyjące z cukrzycą potrzebują dostępu do ciągłej edukacji, aby zrozumieć swój stan i prowadzić codzienną samoopiekę niezbędną do zachowania zdrowia i uniknięcia powikłań. Edukacja dla ochrony jutra, to temat drugiego roku kampanii Światowego Dnia Cukrzycy 2021-2023.
Warto zacząć od tego jakie są rodzaje i przyczyny cukrzycy. Typy cukrzycy zależą od jej przyczyn. Można wyróżnić cukrzycę typu I, II oraz cukrzycę ciążową. Na pierwszy typ najczęściej zapadają młode osoby, a jej przyczyną są zaburzenia układu immunologicznego i niszczenie komórek trzustki. Cukrzyca typu II pojawia się u osób dorosłych. Do przyczyn tej choroby należą uwarunkowania genetyczne, niewłaściwy tryb życia, otyłość i niezdrowy sposób odżywiania. Cukrzyca ciążowa pojawia się w sytuacji zwiększonego wzrostu stężenia hormonów. Najczęstszą postacią cukrzycy u dzieci jest cukrzyca typu 1. Występuje tu całkowity brak wydzielania insuliny. Większość przypadków jest spowodowana zniszczeniem komórek trzustki. Predyspozycja do rozwoju cukrzycy typu 1 warunkowana jest przez liczne geny.
Cukrzyca typu 2 u dzieci związana jest przede wszystkim z brakiem ruchu, nadwagą i otyłością, a w konsekwencji z insulinoopornością. To jedyny rodzaj cukrzycy u dzieci, któremu możemy zapobiegać i to na niej najbardziej się skupić. Najczęściej ten typ dotyczy dzieci z nadwagą i otyłością. Możemy obserwować u dziecka:
- problemy z gojeniem się ran, świąd skóry,
- nawracające zakażenia i infekcje,
- zmęczenie, senność,
- mogą być spadki cukru, napady głodu, związane z insulinoopornością i następczym nadmiernym wyrzutem insuliny,
- rozdrażnienie.
Jeśli mamy jakiekolwiek podejrzenie że nasze dziecko może zmaga się z wczesnymi objawami cukrzycy powinniśmy niezwłocznie zwrócić się do lekarza rodzinnego, który przepisze odpowiednie badania. Po ich wykonaniu mamy pewność czy nasze dziecko jest zdrowe czy chore. Rozpoznanie cukrzycy u dziecka opiera się na pomiarach stężenia glukozy we krwi oraz obecności typowych objawów. Postępowanie w cukrzycy typu 2 u dzieci jest wieloetapowe i intensyfikowane w miarę progresji choroby.
Celem leczenia jest:
• redukcja nadwagi i utrzymanie masy ciała stosownej do wzrostu,
• zwiększenie aktywności fizycznej,
• normalizacja glikemii,
• leczenie zaburzeń towarzyszących cukrzycy, takich jak nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia, nefropatia, stłuszczenie wątroby.
Zasadnicze znaczenie ma zmiana stylu życia. Należy zachęcać całą rodzinę chorego do wprowadzenia modyfikacji dietetycznych zgodnych z zasadami zdrowego żywienia oraz zmniejszyć ilość czasu spędzanego przed telewizorem lub komputerem. W przypadku braku skuteczności takiego postępowania należy wdrożyć leczenie farmakologiczne.
Celem tego święta jest uświadomienie człowiekowi, że problemy z cukrzycą są coraz poważniejsze we współczesnym świecie. Dotyka ona coraz więcej osób młodszych. Zadbajmy o to, by nasze dziecko miało więcej ruchu, by zapobiegać statycznemu trybowi życia. Ograniczmy w diecie cukry i produkty na nich bazujące (np. słodkie napoje, słodycze), częściej sięgajmy po ciemniejsze, bardziej wartościowsze pieczywo. Dodajmy do naszego jadłospisu więcej warzyw, kasz, orzechów czy ryżu. Nie zapominajmy też o odpowiednim nawodnieniu organizmu.
Szkoła Promująca Zdrowie
IzabelIa Madej