Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania (ang. „European Day of Healthy Food and Cooking”) został zainicjowany w 2007 roku przez Komisarza Unii Europejskiej i Euro - Toques - organizację zrzeszającą szefów kuchni. Celem święta jest promowanie zdrowego jedzenia wśród najmłodszych (i nie tylko), dobrych nawyków żywieniowych, spożywania regularnie posiłków, informowanie o konsekwencjach złej diety.
„Dzieciaki! Jedzcie zdrowo”
Dzień Zdrowego Jedzenia jest obchodzony na wiele sposobów. W niektórych krajach kucharze zapraszają młodzież do restauracji, aby pokazać młodym ludziom czym jest zdrowe żywienie, prowadzą też warsztaty i zajęcia na lekcjach na temat zdrowej diety.
W Polsce powstały kampanie dotyczące dobrych nawyków żywieniowych. Jedną z nich jest kampania “Śniadanie Daje Moc”.
Rozpoczynanie dnia bez posiłku, bądź niejedzenie między lekcjami, źle wpływa na samopoczucie i koncentrację uczniów. Nauczyciele zaangażowani w akcję, organizują w klasach wspólne spożywanie śniadania, przygotowują kanapki lub przekąski z klasą w ramach zajęć lekcyjnych oraz uświadamiają wychowanków o roli śniadania w codziennej diecie.
Zdrowa dieta dla starszych
Coraz więcej serwisów poświęconych gotowaniu włącza się w akcję Dnia Zdrowego Jedzenia i Gotowania. Obecnie mamy „modę” na zdrowe żywienie. Bary typu slow food, cieszą się ogromną popularnością. Wzrasta świadomość ludzi na temat zdrowego odżywiania. Jest to nadal ogromne pole do działania.
Tego dnia chcemy Cię zachęcić, abyś przyjrzał się uważnie, co spożywasz. Jak wyglądały Twoje posiłki w ciągu ostatniego tygodnia? Czy jadłeś codziennie śniadanie? Czy w Twojej diecie nie zabrakło ważnych składników (np. ryb, owoców, warzyw?). Ile jesz słodyczy? Czy nie masz problemów z odpowiednią wagą ciała? Zdrowa dieta jest podstawą do dobrej kondycji i zdrowia.
Zasady zdrowego żywienia
Prawidłowa dieta, a więc i właściwy bilans energetyczny, mają ogromne znaczenie dla życia i zdrowia dzieci i młodzieży, ale także osób dorosłych. Poznanie i stosowanie na co dzień zasad prawidłowego odżywiania może przyczynić się do lepszej kondycji fizycznej i samopoczucia, a więc do uzyskania większego komfortu życia. Eksperci z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – PZH prezentują zasady zdrowego odżywiania w formie talerza tak, aby zobrazować, które produkty i w jakiej ilości powinny się znaleźć w pojedynczych posiłkach każdego dnia. Jak widać, warzywa i owoce to przynajmniej połowa każdego dania w dobrze zbilansowanej diecie.
Warzywa i owoce na zdrowie
Zgodnie z zaleceniami ekspertów, najważniejszym elementem posiłków powinny być warzywa i owoce. Warto sięgać po nie 5 razy dziennie w łącznej ilości minimum 400 gramów. Dlaczego aż tyle? Są to produkty bogate w składniki bioaktywne, czyli te, które pozytywnie oddziałują na cały organizm i funkcjonowanie poszczególnych jego układów. Chodzi o witaminy, składniki mineralne, ale też błonnik czy zdrowe węglowodany, które są źródłem energii do działania. Warzywa i owoce możemy jeść w różnej formie, surowej, gotowanej, ale także płynnej. Jedna szklanka soku (ok. 200 ml) może zastąpić 1 z 5 porcji warzyw i owoców w codziennej diecie. Pamiętajmy też o produktach pełnoziarnistych, nabiale, ale i zdrowych olejach roślinnych czy właściwym nawodnieniu. Warto też zwracać uwagę na wspomniany bilans energetyczny, czyli dostosowanie kaloryczności diety do codziennego trybu życia i aktywności.
Jeśli codzienne menu będzie zbyt kaloryczne, a nasza aktywność fizyczna zbyt niska, nie unikniemy przyrostu masy ciała, a to już pierwszy krok do nadwagi, otyłości i problemów zdrowotnych. Dlatego produkty o niskiej kaloryczności, a do takich należą bezsprzecznie owoce, warzyw oraz soki, stanowią zdrową alternatywę pełną witamin, składników mineralnych i wielu różnych fitozwiązków, w tym antyoksydantów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.
Zdrowe menu w praktyce
Teoria a praktyka nie zawsze jednak idą w parze. Każdy z nas ma swoje nawyki żywieniowe, nie zawsze zgodne z zaleceniami ekspertów. Niemniej stawka jest wysoka – chodzi w końcu o nasze zdrowie i samopoczucie. Dlatego jeśli wiemy, że nasze posiłki mocno odbiegają od zaprezentowanego wcześniej talerza, warto to zmienić.
Odradzam jednak rewolucję – aby zmiany były trwałe, trzeba je wprowadzać stopniowo, najlepiej małymi krokami. Jak to zrobić? Np. skupić się przez tydzień na jednym posiłku tak, aby był zgodny z zaleceniami żywieniowymi. Gdy utrwalimy sobie, jak może on wyglądać w zdrowej formie, zastosujmy zasady prawidłowego odżywiania w kolejnym posiłku. I tak dalej, aż do uzyskania codziennego menu na dietetyczną piątkę! Można też zacząć w mniejszej skali – wprowadzać stopniowo do posiłków warzywa i owoce, zaczynając np. od szklanki soku do śniadania – to też porcja!
Zdrowy przykład dla dzieci
Rodzice szczególnie powinni przyjrzeć się codziennym posiłkom nie tylko swoich dzieci, ale i własnym. Najmłodsi obserwują dorosłych i chętnie naśladują – stanowimy dla nich przykład również pod względem odżywiania. Jeśli zadbamy o zdrowe, smaczne i pożywne dania we własnym jadłospisie, łatwiej zachęcimy dzieci do stosowania podobnej diety. Przekonamy je, że jest to łatwe i przyjemne, a do tego już krok do budowania prawidłowych nawyków żywieniowych. Sposobów na to jest wiele – nawet takich, które przekonają największego niejadka!
Z okazji Europejskiego Dnia Zdrowego Jedzenia i Gotowania
zachęcam do świętowania, w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie!
Szkoła Promująca Zdrowie
Renata Czernecka-Skrok