Zabawy sensoryczne dla przedszkolaków
Rysowanie po ciele
Skorzystaj z gotowych śpiewanek lub sama wymyśl bajkę, którą narysujesz dziecku na plecach. Wykorzystaj swoją wyobraźnię. Możecie się również bawić w robienie pizzy czy kanapek. Smarowanie, układanie składników i doprawianie na niby to świetna zabawa! Pamiętaj jednak, że podczas takiego masażu nie należy się spieszyć, warto dotykać spokojnie, koncentrować się na dziecku i okazywać mu emocje.
Przykład:
Dziecko siada tyłem do rodzica lub kładzie się na brzuszku. Opiekun rysuje palcami wzdłuż kręgosłupa,
z góry na dół, linię falistą: Tu płynie rzeczka,
po plecach szybko kroczymy opuszkami palców, udając kroki: tędy przeszła pani na szpileczkach,
powoli i z wyczuciem stukamy dłońmi zwiniętymi w pięści: tu stąpały słonie,
szybko kroczymy wszystkimi palcami po plecach: i biegły konie,
delikatnie szczypiemy plecki dziecka: wtem przemknęła szczypaweczka,
powoli zataczamy na plecach obiema dłońmi koła: zaświeciły dwa słoneczka,
leciutko stukamy opuszkami palców w plecy dziecka: spadł drobniutki deszczyk,
niespodziewanie, delikatnie szczypiemy w kark: przeszedł dreszczyk?
Pudełko ze skarbami
Do zabawy przyda się duże pudełko kartonowe, w którym należy wyciąć otwory na rączki. Następnie umieść w środku przedmioty, które mają różne faktury (coś twardego, coś miękkiego, rozmaite tkaniny, zabawki i przedmioty codziennego użytku). Dziecko wkłada ręce do kartonu i próbuje za pomocą zmysłu dotyku opisać, co znajduje się w kartonie (miękki, twardy, okrągły, gładki, chropowaty itp.), a następnie próbuje odgadnąć, co to jest.
Sensoryczne kafelki
W sklepach znajdziesz sensoryczne klocki, puzzle czy domino, ale takie kafelki możesz również wykonać sama w domu. Na kawałkach kartonu lub drewienkach naklej różne rodzaje materiału, niech będzie coś gładkiego, chropowatego, puszystego i śliskiego (wykorzystaj taśmę, kawałki tapet, folię, papier ścierny, sznurek, piórka, piankę, gąbkę itd.). Takie klocki lub kafelki należy wykonać parami. Wykorzystaj kartonowe pudło z poprzedniej zabawy lub poszewkę na poduszkę. Zadaniem malucha jest odnalezienie takiej samej pary. Pary memo mogą też tworzyć wypełnione różnymi sypkimi produktami (zwłaszcza kaszami, grochem, fasolami) woreczki strunowe lub zawiązane na supeł baloniki.
Wariant 2: Jeśli nie masz takich kafelków, w kartonie lub poszewce umieść pary takich samych przedmiotów np. dwa klocki, dwie piłeczki, owoce, warzywa lub przedmioty codziennego użytku.
Wariant 3 (dla młodszych dzieci): Jeden przedmiot z pary leży na stole. Dziecko może go obejrzeć i dotknąć, a z woreczka ma wyjąć drugi do kompletu.
Woreczki z ziarenkami
Najpewniej pamiętasz z przedszkola zabawy z woreczkami wypełnionymi grochem. Woreczki takie można kupić lub przygotować samodzielnie w domu. Koniecznie wypełni je różnymi ziarnami (fasola, groch, ryż, cieciorka...). Malec może je dotykać i zgadywać, co jest w środku, chodzić po nich masując stópki, a także poszukiwać woreczków z identyczną zawartością.
Poszukiwacze skarbów
W misce umieść: ryż, makaron, kaszę, płatki kukurydziane, piasek itp. (możesz wymieszać wszystko lub użyć jednego rodzaju w oddzielnych miskach). W zawartości miski ukryj różne przedmioty i pozwól maluchowi szukać skarbów rączkami lub nóżkami.
Wariant 2: Urozmaiceniem zabawy będzie poszukiwanie skarbów w misce z pianką do golenia, kisielu, włóczkach, kuleczkach krepiny, ścinkami z niszczarki.
Dotykowy obrazek
Przygotujcie wspólnie dotykowe dzieło. Będą wam potrzebne różne skrawki materiałów, gąbki, waciki, guziki, muszelki, kawałki tapet, ziarenka, karton, klej i wyobraźnia. Stwórzcie obraz, przyklejając do papieru znalezione w domu (lub ogrodzie) skarby. Możesz również taki obrazek wykonać sama, a następnie zawiązać oczy maluchowi. Pozwól dziecku rozpoznawać faktury. Poproś, by opisało cechy powierzchni, jakiej dotyka np. szorstki, gładki, twardy, miękki, kłujący itp.
Ćwiczenia logopedyczne dla najmłodszych
Przykłady dla dzieci młodszych:
1. „ Co słyszę?” – dzieci siedzą z zamkniętymi oczami i nasłuchują, rozpoznają odgłosy dochodzące z sąsiedztwa, ulicy.
2. „ Zgadnij, co wydało dźwięk?” – uderzanie pałeczką w szkło, fajans, metal, kamień, drewno itp. Toczenie różnych przedmiotów po podłodze (np. piłki, kasztana, kamienia), rozpoznawanie odgłosu przez dzieci.
3. Rozpoznawanie różnych przedmiotów w zamkniętym pudełku po wydawanym odgłosie – groch, kamyki, gwoździe, cukier, kasza itp.
4. Uderzanie o siebie klockami, łyżeczkami, garnuszkami; uderzanie łyżeczką o pustą szklankę, o szklankę z wodą, klaskanie, darcie papieru, gniecenie papieru, przelewanie wody (z wysokości, z niska), drapanie po szkle, papierze, stole.
5. Rozpoznawanie głosu, szmeru, źródła dźwięku – miejsca, kierunku, odległości, ilości dźwięków (dużo- mało), głośności (cicho – głośno).
6. Szukanie ukrytego zegarka, radia, dzwoniącego budzika.
7. Rozróżnianie i naśladowanie głosów zwierząt: kota, psa, krowy, kury, koguta, kaczki, gęsi itp.
8. Rozróżnianie odgłosów pojazdów: samochodu, pociągu, motoru, traktora itp.
9. Rozpoznawanie po dźwięku różnych urządzeń domowych, np. odkurzacz, mikser, suszarka, pralka itp.
Przykłady dla dzieci starszych:
1. Wyróżnianie wyrazów w zdaniu. (stawiamy tyle klocków, rysujemy tyle kółeczek, klaszczemy tyle razy ile słów słyszy dziecko w wypowiadanym zdaniu).
2. Wydzielanie sylab w wyrazach poprzez wystukiwanie sylab, wyklaskiwanie, badanie ile razy opadnie żuchwa (na ręce) przy wybrzmiewanie sylab.
3. Nazywanie obrazków – dziecko kończy wyraz po pierwszej sylabie wypowiedzianej przez logopedę, nauczyciela, rodzica, a potem odwrotnie – dziecko zaczyna.
4. Dzielenie na sylaby imion dzieci (na początku łatwych).
5. Wyszukiwanie imion dwu- i trzysylabowych.
6. Wyszukiwanie słów z podaną przez n-la sylabą.
7. Rozpoznawanie określonej sylaby w rozsypance sylabowej, np. ba, pa, ta, da, la, ra.
8. Wyszukiwanie imion rozpoczynających się od samogłoski, następnie od podanej spółgłoski.
9. Wydzielanie spółgłosek nagłosowych przez przedłużanie nagłosu, np. ssssamolot, szszszafa. Przy pomocy ilustracji – wyszukiwanie przedmiotów, których nazwy rozpoczynają sią na daną głoskę.
10. Wydzielanie spółgłoski wygłosowej.
11. Dzielenie na głoski łatwych a następnie coraz trudniejszych słów.
12. Ćwiczenia z paronimami: bułka – półka, domek –Tomek, koza – kosa itp.
13. Rozróżnianie mowy prawidłowej od nieprawidłowej
Beata Niemczyk